مرکز تلفن تحت شبکه (IP PBX) چیست ؟

به نسل جدید مراکز تلفن که سرویس‌های یکپارچه مخابراتی را با امکاناتی بسیار بیشتر از مراکز سنتی و در قالب سیستم VoIP ارائه می کنند مرکز تلفن تحت شبکه (IP PBX) می‌گویند.

IP PBX مخفف عبارت Internet Protocol Private Branch Exchange است که در واقع یک سیستم تلفن است که مطابق ساختار شبکه طراحی شده است، هدف از طراحی آن انتقال صدا و تصویر یا پیام‌های چند رسانه‌ای روی شبکه دیتا است و دارای سازگاری کامل با شبکه PSTN (شبکه تلفن) است.

چنانچه مي‌خواهید بدانید مرکز تلفن تحت شبکه (IP PBX) چیست به مطالعه این نوشتار ادامه دهید.

مرکز تلفن تحت شبکه یا (IP-PBX ) که البته با نام های IP Telephony یا VoIP نیز شناخته می شود. البته باید توجه داشت که دو نام گذاری IP Telephony و VoIP، بصورت تخصصی مفاهیم دیگری را بیان می کنند که به صورت اشتباه رایج با IP-PBX مترادف بکار برده می شوند.

اصطلاح IP PBX به دو بخش IP و PBX تفکیک می شود که در ادامه با هر بخش آشنا می شویم.

Internet Protocol چیست؟

روش انتقال پکت ها در سطح شبکه ی محلی (LAN) یا گسترده (WAN) را IP می نامند. اصطلاح شبکه ی گسترده یا WAN همان چیزی است که اکثر مردم با عنوان اینترنت آن را می شناسند.

اصطلاح IP در محیط یک سیستم تلفن VoIP، یعنی روشی که سیستم از طریق آن ارسال و دریافت پکت ها را انجام می دهد (حال می خواهد این پکت ها صوت باشند یا داده). اصطلاح VoIP مخفف عبارت Voice over Internet Protocol می‌باشد، و برای «ارسال صوت در سطح شبکه» بسیار مصطلح و رایج است.

Private Branch Exchange چیست؟

به سیستم ارتباطاتی که کار آن کنترل و مدیریت تماس های تلفنی و فکس ها، همزمان با مدیریت اتصال کاربر به شبکه ی تلفن شهری (PSTN) را PBX است ، می نامند. در حقیقت از PBX برای توصیف همان چیزی که سیستم تلفن نامیده می شود به کار می‌رود.

از این رو به سیستم تلفن یا سرور تلفنی که بوسیله فناوری IP، مدیریت تمام تماس‌ها و اتصال کاربر به سرویس دهنده‌ی تلفن او را برعهده دارد، سیستم تلفن VoIP می‌گویند.

یک سیستم تلفن VoIP از طریق infrastructure شبکه محلی(LAN) و گسترده ی (WAN) کاربر، تلفن‌ها و سرویس VoIP او را به خود و دیگر تجهیزات وصل می کند.

با استفاده از مرکز تلفن تحت شبکه IP PBX می توان از یک شبکه مشخص صوت ، دیتا و تصویر را انتقال داد و همچنین از قابلیت جابجایی پذیری و کاهش هزینه ها بهرمند شد.

وظیفه اصلی IP PBX را نرم افزار انجام می دهد و به همین دلیل هزینه پایینی دارد و به آسانی می توان امکانات خاصی نظیر کنترل تماس ها ،Call Conference ، ارتباط با شبکه PSTN به صورت آنالوگ و دیجیتال، IVR(Interactive voice response) ، و پشتیبانی از پروتکل های VoIP مانند SIP را افزود.

اجزای مرکز تلفن تحت شبکه IP PBX

مرکز تلفن تحت شبکه دارای اجزایی می باشد که به این قرار هستند.

سرور : سرور مرکز تلفن تحت شبکه مهم ترین بخش این سیستم است که وظیفه ی مدیریت سایر اجزا و ساختارهای ارتباطی را برعهده دارد.

هم اکنون برای مرکز تلفن تحت شبکه دو دسته سرور وجود دارد که مزایا و ویژگی های هر کدام بطور جداگانه با نوع ساختار های ارتباطی و حجم تماس های یک سازمان که به شرایطی اختصاص دارد که از آن ها استفاده می کنند، متناسب می باشد.

• نوع اول نرم افزارهایی مدیریت ارتباطات می باشند که بوسیله افراد متخصص بر روی سرور نصب و راه اندازی می شوند. بصورت کلی میزان و حجم تماس ها و گستردگی ساختار ارتباطی تعیین می کند که یک سرور با مشخصاتی نزدیک به یک PC تا یک سرور واقعی با مشخصات و ویژگی های یک سرور، انتخاب شود.
• نوع دوم سرور های مرکز تلفن تحت شبکه، سرور های سخت افزاری ویژه مرکز تلفن می باشند که با نام Appliance شناخته می شوند. Appliance ها سرورهای از پیش طراحی شده و اختصاصی برای انجام کار مشخصی هستند که خود دارای مرکز کنترل (CPU)، حافظه (RAM) و دیگر اجزای مورد نیاز مشابه یک سرور می باشند.

به طور کلی تعیین نوع سرور با دریافت اطلاعات فنی و نیازمندی های ارتباطی یک سازمان توسط کارشناسان فنی در این زمینه انجام می گیرد.

گیتوی (Gateway) چیست؟

دستگاهی برای ورود به ساختاری دیگری یا دروازه ی میان دو سیستم متفاوت را گیتوی می گویند.

هنگام استفاده از مراکز تلفن تحت شبکه نیازمند وجود خطوط شهری آنالوگ (خطوط مخابراتی شناخته شده) یا دیجیتال خطوط PRI یا E1 ( و یا داخلی‌های آنالوگ (تلفن های معمولی و سنتی یا دستگاه هایی نظیر فکس (Fax) یا POS ) استفاده از گیتوی ها الزامی می‌باشد.

گیت وی ها نیز در دو نوع کلی طراحی شده اند که برخی از آن ها که دارای ظرفیت پایین تری هستند با نام کارت و برخی دیگر که ظرفیت بالاتری دارند با نام ماژول شناخته می شوند.

• کارت ها این قابلیت را دارند که در بعضی از سرور های مرکز تلفن تحت شبکه بصورت مستقیم بوسیله اسلات های موجود بر روی سرور متصل شوند اما تمامی کارت ها زمان استفاده از Appliance ها لازم است بصورت مستقیم بر روی Appliance نصب شوند.
• ماژول‌ها دارای ماهیت مستقل هستند که بصورت یک جز از ساختار شبکه و بوسیله بستر شبکه با رابط های شبکه متصل شده و توسط ترانک های IP مانند SIP Trunk به سرور مرکز تلفن تحت شبکه وصل می شوند  البته در مورد Appliance ها این تفاوت وجود دارد که ماژول گیتوی بصورت مستقیم و بوسیله کابل شبکه به Appliance وصل می شود.

ترمینال:

ترمینال ها همان ابزارهایی هستند که در یک ساختار تلفن تحت شبکه در دسترس کاربر می باشند و مطابق با نوع نیاز کاربران انتخاب می شوند. ترمینال ها به دو صورت سخت افزاری و نرم افزاری موجود هستند.

• نوع سخت افزاری یا همان نوع متداول ترمینال ها، تلفن های تحت شبکه یا آی پی فون ها ( IP Phone) می‌باشند که مدل‌های متعدد و مختلف بسیاری دارند اما طراحی همه‌ی آن ها باید مطابق دست کم یکی از پروتکل های استاندارد تلفن تحت شبکه (IP Telephony) صورت گرفته باشد.
• نوع دوم ترمینال‌ها، سافت فون ها (Softphone) هستند که نرم افزارهایی قابل نصب بر روی کامپیوتر یا تلفن های هوشمند می باشند که بعنوان یک ترمینال بکار برده می شوند.

امکانات مرکز تلفن تحت شبکه IP PBX

تنوع خدمات و سهولت استفاده از مرکز تلفن تحت شبکه موجب شده تا IP PBX ها مورد توجه بسياری از افراد قرار بگیرند. به طور کلی یک مرکز تلفن تحت شبکه علاوه بر آنکه بطور کامل از تمام قابلیت های مرکز تلفن سنتی پشتیبانی می کند، افزون بر آن خود نیز از قابلیت های بسیاری برخوردار می باشد که برخی از مهم ترین آن ها به این شرح هستند:

• خدمات صندوق صوتي
• انتقال مکالمه
• کنفرانس
• پاسخگوي خودکار
• منشي هوشمند
• خواندن خودکار متن براي مخاطبين
• خدمات فکس بر روي شبکه
• خدمات Messenger
• خدمات پست الکترونيک محلي
• امکانات متنوع گزارشي از چگونگی و ميزان تماسها در سيستم
• امکان متصل شدن به سرويس دهندگان خارجي براي برقراري مکالمات خارجي بوسیله اينترنت با هزينه ي کم
• ضبط خودکار مکالمات
• و دهها امکان ديگر

مزایای استفاده از مرکز تلفن تحت شبکه (IP PBX) چیست؟

بکار گیری و استفاده از مرکز تلفن تحت شبکه IP PBX مزایایی دارد که ابتدا به صورت موردی اشاره شده و در ادامه در مورد تعدادی از این مزایا توضیحاتی داده شده است.

• حذف محدودیت های جغرافیایی کاربران
• مدیریت متمرکز و یکپارچه
• پشتیبانی از صدا، تصویر و پیام های چند رسانه ای
• یکپارچگی مراکز تلفن یک سازمان در نقاط مختلف
• کاهش هزینه های توسعه با امکان به اشتراک گذاری منابع مخابراتی در گستره سازمان
• کاهش فضای فیزیکی محل نصب
• امکان اتصال و مدیریت از راه دور
• امکان یکپارچگی ساختار ارتباطی با منابع اطلاعاتی مانند بانک های اطلاعاتی
• کاهش هزینه های نگهداری
• انعطاف پذیری و قابلیت توسعه آسان
• کاهش هزینه های اتصال با حذف سیم کشی مستقل برای ارتباط های تلفنی با استفاده از بستر شبکه

قابلیت‌های مرکز تلفن تحت شبکه (IP PBX) چیست؟

اين سيستم با قابليت هاي بیشمار می تواند ارتباطات چند رسانه اي را ميان همه کاربران يک سازمان آسان کند. با ترکیب عملکرد چندين سخت افزار جداگانه در يک سيستم پيشرفته و کارآمد و همینطور استفاده از فن آوري VoIP اين سيستم راه حلی مناسب براي سهولت بخشیدن روابط اداري، اقتصادي و اجتماعي را ارائه دهد.

بعلاوه لازم به ذکر است که راه اندازي، استفاده و نگهداري اين سيستم بسيار ساده می باشد . همچنین کابل کشي مجزا برای استفاده از تلفنخانه احتیاج نمی باشد و براي ارتباطات فکس و تلفن و ويدئو از بستر شبکه استفاده مي شود.قابلیتهای منحصر بفرد مرکز تلفن IP این امکان را فراهم می کند تا تمام کاربران، در هر جایی که حضور دارند فقط با وصل شدن به اينترنت، در شبکه تلفن مرکزي سازمان در دسترس قرار بگیرند.

یعنی اینکه همه کاربران، صرف نظر از موقعيت آنها در ساختمان، شهر و يادر هرجاي ديگر می تواند به آسانی با هم ارتباط مستقيم داشته باشند.

اين سيستم به کاربران خود این امکان را می دهد که از اداره، منزل، سایر شعب سازمان و يا حتي در حال سفر، به اين سيستم وارد شوند و از تمام امکانات آن بهره مند شوند. همه کاربران بدون در نظر گرفتن رده سازماني می توانند از کيفيت بالاي صدا و ابزارهاي کارآمد در مکالمات تلفني بهرمند شوند که بهينه سازي فعاليت هاي آنان ، در کمترین زمان را در پي دارد.

همانطور که در بالا اشاره شد این سيستم براي کاربران خود قابليت هاي کارآمدي مانند ارسال پيام هاي فوري، کنفرانس تلفني، تهيه ليست مکالمات، تماس و پاسخگويي اتوماتيک را فراهم می کند.